-
1 жьэ
1. рот/ Iупэхэм, дзэхэм я зэтехьэпIэм къыщыщIэдзауэ къурмэкъеищхьэм нэс зэхуакур.Жьэм жьэдэлъхьэн. Жьэр ущIын.* Зэтрехыр пщащэм и жьэр, жьыр а цIыкIум имыгъуэту. КI. А.2. язык ( как средство общения)/ Бзэ.* Жьэр насыпым и щIэлъэныкъуэщ. (погов.) Щхьэм жьэр и лIыкIуэщ. (погов.)Жьэ бзаджэ зэщIэхын говорить грубо, грубить.Жьэ зэщIэхын заговорить (букв. раскрыть рот).* Абы жиIэр нэгъуэщIым жегъэIи, зым и жьэ зэщIихынкъым. Iуащхь.{Я} жьэ зэсэн привыкнуть к грубостям со стороны друг друга.Жьэ мардэу жыIэн запросить определенную цену.Жьэ махуэ ипсэлъыкIын сказать что-л. к счастью.Жьэ мэхъаджэ сквернослов.* Зи жьэр мэхъаджэм и Iэр сымаджэщ. (погов.)Жьэ мыгъуэ ипсэлъыкIын сказать что-л. к несчастью.Жьэ мыгъуэ ишхыдыкIын = жьэ мыгъуэ ипсэлъыкIын.ЖьэкIэ плъэн быть ротозеем.ЖьэкIэ хэшхыхьын есть поедом кого-л.ЖьэкIэ шхын = жьэкIэ хэшхыхьын.Жьэм жьэдэмыкIын не сходить с языка.Жьэм жьэдэхуэн (жьэдыхьэн) попасть на язык.{И} жьэм къекIуэ къимыгъанэу = жьэм къихь къэмыгъэнэн.{И} жьэм къемыкIуэн язык не поворачивается.Жьэм къихь къэмыгъэнэн ругать, поносить кого-л.{И} жьэм пэшот тегъэуащ = жьэм хьэкъурт жьэдэлъын.{И} жьэм тхъурымбэ къищIауэ с пеной у рта.* -Былымыр нэхъ Iущщ фэ нэхърэ, цIапIэ гуп! - мэкIий СулътIан, и жьэм тхъурымбэ къищIауэ. Щ. Ам.Жьэм тхъурымбэ къищIыху псэлъэн говорить без умолку (букв. до появления пены у рта).Жьэм хуэхьын есть, кушать.Жьэм хьэкъурт жьэдэлъын молчать словно воды в рот набрал.{И} жьэр егъэубыдын заставить кого-л. держать язык за зубами.{И} жьэр зэтеда хуэдэ = жьэм хьэкъурт жьэдэлъын.* Сэри, си жьэ зэтеда хуэдэ, сыщысынкъым. Къу. Къ.{Я} жьэр зэтемызэгъэн не уживаться, постоянно ссориться друг с другом.Жьэр зэтенэн потерять дар речи.* -Фи жьэр зэтена, щхьэ зыгуэр жывмыIэрэ? - жиIэри старшынэр къэгубжьащ. КI. А.Жьэр зэтепIэн = жьэр убыдын.Жьэр зэтехын = жьэр зэщIэхын.* -Уэсмэн фIэкIа зи жьэ зэтезыхыфын фхэмыту ара? - жиIащ абы. КI. А.Жьэр зэщIэкъуэн придержать язык, умолкнуть.Жьэр зэщIэнэн потерять дар речи.* Ахэр фIыкIэ къызэрыхуэмыкIуар фызабэ тхьэмыщкIэм зэуэ къищIэри жимыIэжыф-Iауэ и жьэр зэщIэнащ. I. Аб.Жьэр тетIэщIэн обругать кого-л., выговорить кому-л. все, что накипело на душе.Жьэр убыдын держать язык за зубами.Жьэр утIыпщын развязать {свой} язык.Жьэр ущIауэ с разинутым ртом.Жьэр ущIын разинуть рот.{И} жьэр хуэмыубыдын не уметь держать язык за зубами. Iэхьмэд и жьэр хуэубыдтэкъым.{И} жьэр Iурыхун разинуть рот от удивления.* Мэдж къащтэри и жьэр Iурыхуащ. Iуащхь. Мэтхъэныр зыщIэс пэшым Лу щыщIыхьэм, занщIэу и жьэр Iурыхуащ. КI. А.ЖьэфI зэщIэхын говорить громко, грубо.жьэ бзаджэ злоязычный/ Дыджу, гурыуэу псалъэ.ЦIыху жьэ бзаджэ.жьэ кIуэцI полость рта/ Iупэхэм, дзэхэм я зэтехьапIэм къыщыщIэдзауэ къурмэкъеищхьэм нэс зэхуакурщ.жьэ къупщхьэ челюсть/ Дзэхэр зыхэты нэкIум хэлъ къупщхьэ.* Бзу цIыкIум и жьэ къупщхьэр щIэпкIащ. Дыщэ кI.жьэ мафIэ см. жьэ бзаджэ 1.жьэ мыгъуэ см. жьэ бзаджэ 1.жьэ нахуагъэ откровенность/ Жьэ нахуэ псалъэм къытекIа щыIэцIэщ.жьэ нахуэ откровенный/ Игу илъыр имыбзыщIу жызыIэ.ЦIыху жьэ нахуэ.жьэ пIащIэ 1. тонкогубый/ Iупэ пIащIэ. 2. болтливый, говорливый/ Псэлъэн зыфIэфI, псэлъэрей.жьэ цIапIагъэ сквернословие/ Жьэ цIапIэ псалъэм къытекIа щыIэцIэщ.жьэ цIапIэ севернослов/ ГуемыIуу псалъэ.жьэ Iушэ косоротый/ Зи жьэр, Iупэр ешэкIауэ щыт. -
2 къэхьын
(къехь) перех. гл. 1. принести кого-что-л. ( сюда)/ ПIыгъыу пхьыурэ зыгуэр зыщIыпIэ къэгъэсын.Псы къэхьын.* Лу щIалэ жыджэрщ, пыIэ къэхь жыпIэу бгъакIуэм, щхьэр къехь - жыхуаIэм хуэдэщ. КI. А.2. переносное заработать что-л./ Зыгуэр къэлэжьын, лэжьыгъэм къыпэкIуэу къыпIэрыхьэн. Улахуэшхуэкъэхьын.3. переносное выиграть ( по лотерее)/ Къэхьэхун (заем, лоторее сыт хуэдэкIэ).ЛотореекIэ машина къэхьын.Гуэныхь къэхьын см. гуэныхь.Губгъэн къэхьын см. губгъэн.ЕмыкIу къэхьын см. емыкIу.Жьэм къихь къэмыгъэнэн см. жьэ.Напэ къэмыхьын см. напэ.Оценкэ къэхьын см. оценкэ.Псапэ къэхьын см. псапэ.Сэбэп къэхьын см. сэбэп.ТекIуэныгъэ къэхьын см. текIуэныгъэ.Тхьэлъанэ къэхьын см. тхьэлъанэ.УвыпIэ къэхьын см. увыпIэ.Фэжагъуэ къэхьын см. фэжагъуэ.Фейдэ къэхьын см. фейдэ.ФIыщIэ къэхьын см. фIыщIэ.Хъыбар къэхьын см. хъыбар.Шэч къэхьын см. шэч.Щапхъэ къэхьын см. щапхъэ.
Перевод: c черкесского на русский
с русского на черкесский- С русского на:
- Черкесский
- C черкесского на:
- Русский